Begin jaren 80 raakte De Hoop, destijds muziekstudent en lid van de vredesbeweging, voor het eerst in de ban van papier maken. ,,Een jongen die ik destijds leerde kennen, mijn latere vriend Jeroen, had een voorliefde voor oude ambachten.’’

Hij deed aan leerbewerking, maakte kaarsen van restjes kaarsvet en papier van riet, hout, pulp, oude kledingstukken en oud papier. Bij hem keek De Hoop het kunstje af dat de mens op zijn beurt weer afkeek van de wesp, ‘feitelijk de allereerste papierproducent’.

Met materialen als boombast, hennep, zijde en visnet werd in 105 na Christus de basis gelegd voor onze huidige A4’tjes

Marieke De Hoop van PapierLab Rotterdam

,,Wespen bouwen hun nest door vezels van planten te mengen met hun speeksel’’, legt ze uit. ,,Hierdoor ontstaat een brij die – eenmaal opgedroogd – sterk lijkt op een soort van karton. Het maken van papier, een uitvinding van een Chinees, volgt grotendeels hetzelfde proces. Met materialen als boombast, hennep, zijde en visnet werd in 105 na Christus de basis gelegd voor onze huidige A4’tjes.’’

Een boom per jaar

Ruim 1900 jaar later volgt De Hoop nog altijd datzelfde ambachtelijke procedé. ,,Inmiddels wordt vrijwel al ons papier gemaakt uit bomen, maar erg milieuvriendelijk is dat allemaal niet. Zonde, want juist papier kun je prima maken uit allerlei reststromen. Het enige dat je ervoor nodig hebt: pulp van oud papier of andere natuurlijke vezels en een beetje water.

Inmiddels heeft De Hoop, die zelfs enige tijd in de leer ging bij Japanse traditionele papiermakers, papier gemaakt uit de gekste materialen. ,,Van aspergeschillen, bloem- of broccolistelen en onkruid tot oude spijkerbroeken en sofa’s aan toe.’’

Ook van kleding van overleden dierbaren kun je papier maken. Bijvoorbeeld voor een herinne- ringsboek

Marieke de Hoop

Dat laatste inspireerde haar enkele jaren geleden tot een project rondom rouwverwerking, ‘Van broek tot boek’ gedoopt. ,,Ook van kleding van overleden dierbaren kun je papier maken. Bijvoorbeeld voor een herinneringsboek.’’

Uniek canvas

Vaker echter volgen cursisten juist een workshop om het leven te vieren, aldus De Hoop. ,,Veel van hen willen hun eigen geboortekaartjes maken. Maar ook kunstenaars, op zoek naar een uniek canvas, kloppen regelmatig bij mij aan.’’

Microsoft Word – AD 30-8-21 Made in 010.docx

De Hoop, met al haar ervaring op zak, is iedereen graag ter wille. Trouwe vriend tijdens al deze experimenten is De Hollander. ,,Een antieke maalbak en van oorsprong een Zaanse uitvinding – vandaar de naam – die al sinds 1672 wordt gebruikt om vezels voor te behandelen voor de productie van papier.’’

Zonder dat apparaat – ‘vroeger heel algemeen gebruikt, maar enkel nog ingezet voor heel speciale papiersoorten’ – zou De Hoops papiermakerij weinig voorstellen. ,,En dan nóg kan ik er amper van leven.’’

Immaterieel erfgoed

Haar drive is dan ook vooral de liefde voor het ambacht. Tegelijk wil zij de kennis en ervaring die ze heeft opgedaan, graag bewaren voor het nageslacht. ,,Een opvolger heb ik nooit gevonden, maar wellicht dat een museum interesse heeft in dit immateriële erfgoed. Opdat nieuwe generaties kunnen doorgaan waar ik ben gebleven.”